Devletkildi, Ibrahim

1- Qotlimuhammed bin Muhammedcan Dewletkildiyef Xatire Deftere (Petropavlovsk 1890), [Qulyazma]. Kaynakta dogum tarihi 14.02.1901 olarak gösterilmistir (13 günlük eski-yeni takvim farkindan dolayi).

Ibrahim bugün Kazakistan Cumhuriyetinin kuzeyinde Petropavlovsk (Kizilyar) sehrinde bir dvoryan(mirza-asil) ailesinde 27 Subat 1901''de 11 çocuklu ailenin üçüncü çocugu olarak dünyaya gelir. Babasi sehrin ileri gelen zenginlerinden Kutlumuhammed Devlet-Kildi''dir. Ibrahim''in dedesi Muhammetcan varlikli olmanin disinda egiteme de önem vermis erkek ve kiz medreseleri insa ettirmis, bunlar için öğretmenler getirmistir. Bu medreseyitamamlayan Ibrahim1914''te Rus orta (realnaya skola) okuluna yollanir ve 1918''de tamamlar. 7 Subat (eski takvime göre 25 Ocak) 1919''da Vladivastok''a gider (Sibirski Flotskiy Ekipaj, Rayon Slujbi Svyazi Tihogo Okeana). Radyo-telgraf kurslarina devam eder ve Kizillarla savasan AK Ordu komutanlarindan Kolçak''in Pasifik Denizindeki donanmasina bahriye olarak kaydolur. Kursu tamamladiktan sonra verilen bir aylik izni degerlendirmek için Harbin sehrine gider. Burada onu Baron Ungern tümenine astegmen olarak kaydederler. Kizil Ordu yaklasinca Ibrahim ordudan kaçarak Harbin''de yasayan Ibrahimov ailesine siginir.1920 ile 1922 yillarinda Harbin''deUkrain Gimnazyumu (Lise)''nde okuyarak mezun olur. 1922''de ticaret yapmak için Japonya''ya gider. Burada 1 Eylül 1923 tarihli büyük depremden sag kurtulur. 1925''te Mukden''e gelir. 1927''de burada Raziye Veliullah kiziImrahimov ile evlenir. 1928''de dogan Nail 1931''de ölür. 1930''da Saniye,1932''de ise Safiga adli kizlari dünyaya gelir.

4-14 Subat 1935 tarihleri arasinda Mançurya''nin (Mançutigo devleti) Mukden sehrinde düzenlenen "Uzak Dogu Türk-Tatarlarinin Kurultayi"na katilir. Kurultay basinda yazar Ayaz Ishaki''nin bulundugu bir "Merkez" kurulur. Ibrahim Merkezin sekreteri seçilir. 1 Kasim 1935''te ilk sayisi çikan Milli Bayrak gazetesinde bas yazar olarak ta görev yapar. 1937 yilindakarisi Raziye''den bosanir.

17 Ekim 1943''te gazetede beraber çalistiklari Rukiye ile evlenir. Bu evlilikten 15 Temmuz 1944''te Nadir adli ogullari olur. 10 Agustos 1945''teSovyetler Birliginin Kizil Ordusu Mançurya''yi isgal eder. Basta kendisive daha sonra karisi tutuklanir. Basta Moskova''daki Lefort hapishanesine yollanir. Burada Ekim 1945''te on yil "çalisma ile düzeltme lagerine (çalisma kampina)" mahkum edildigini ögrenir. Ugliçka kampina yollanir Çoknemli ortamda torf çikarma, kuyu kazma gibi islerde çalistirilir. Bu sartlara dayanamayarak hastalanir ve 6 ay kötü sartlarda bir hasta hanede yatirilir. Oradan Mordovya''daki 11 numarali çalisma kampina yollanir. Burada ise orman kesme isinde çalistirilir. 20 Nisan 1955''te hüküm süresi dolmustur.

Ancak Ibrahim sürgün yeri olan Novosibirsk''teki Kalibay rayonu (bölgesi) sovhozuna (devlet çiftligi), Vdovino kasabasina yollanir. ve kocasina kavusur. Burada çobanlik, sütçülük yapar ve tarlada çalistirilir. Kasim 1955''te karisi Rukiye''ye, Ekim 1956''da hiç görmedigi kizi Feride''ye kavusur. Hayat sartlari çok agir olmasina ragmen aile bir araya gelmistir.

6 yillik sürgünden sonra 1961 yilinda Ibrahim''in dogdugu sehir Petropavovsk''a dönmelerine izin çikar. Kizilyar''a dönünce de Ibrahim''e bir fabrikada depocu olarak görev verilir. Ailenin oturacak dogru dürüst konutu yoktur. Ancak 1964''te bir konuta kavusurlar. Belki biraz huzur kazandik derken Ibrahim 21 Nisan 1967''de 66 yasinda kalp krizinden vefat eder.